Dudden ásahusas (ollesolbmot ja boarrásat)

Duddenorrun fállojuvvo buhcciidossodagas ja lea áigeráddjejuvvon orrun.

Bálvalusa ulbmil

Ulbmil lea ahte fuolahusaddi galgá duddejuvvot iežas beaivválaš fuolahusbargguin. Bálvalus galgá eastadit fuolahusaddi barggástuvvamis ja addit dárbbašlaš ja jámma astoáiggi ja luomu. 

Geat sáhttet oažžut duddensaji ásahusas?

Bálvalus fátmmasta sin geat fuolahit vuoras ruovttuorru olbmuid, ja geas leat erenoamáš lossa fuolahusbarggut. Dát lea vuoigatvuohta mii guoská sutnje gii fuolaha, ii ge sutnje gii dárbbaša fuolahusa. 

Jus galgá oažžut duddema, de ohccis fertejit leat erenoamáš lossa fuolahusbarggut ruovttus. Sáhttá earret eará dáid beliid váldit vuhtii: 

  • ahte oapmahaččat veahkehit máŋga tiimma beaivái 
  • lea go fuolahusbargu fysalaččat dahje psyhkalaččat lossadeappot go dábálaččat. 
  • dagaha go fuolahusbargu olu idjabargguid dahje ii bálle oađđit 
  • hehtte go fuolahusbargu servvoštallama earáiguin, dagaha errema 
  • hehtte go fuolahusbargu searvat aktivitehtaide 

Bálvalussii gullet maiddái

  • Borramat  
  • Sihkaldagat ja gávnnit  
  • Bearráigeahčču, veahkki ja aktivitehta. 

Bálvalussii ii gula

  • Dudden bálvalusvuostáiváldi ruovttus  
  • Mieđuštit doaktára ja bátnedoaktára lusa ja eará guorahallamiidda (spiehkastahkan dalle go oapmahaš ii sáhte).  
  • Bálvalusvuostáiváldi ferte váldit mielde iežas dálkasiid, medisiinnalaš golahusgálvvuid ja hygienadárbašiid. Jus dát eai leat mielde go son boahtá, de sáddejuvvo rehket daid ovddas sutnje duohta goluid ovddas. 
  • Bálvalusvuostáiváldis lea ovddasvástádus ieš bassat iežas priváhta biktasiid. 

Maid mii vuordit dus

  • Ahte dus leat mielde iežat hygienadárbašat (maiddái inkontinensabiergasat), iežat dálkasat, medisiinnalaš golahusgálvvut ja biktasat.
  • Jus dus alddis lea ovddasvástádus dálkkasdoseremii, de dus galgá leat dálkkaskoarta mielde
  • Don fuolahat / du oapmahaččat fuolahit sáhtu duddemii ja duddemis.
  • Don boađát duddemiidda maŋŋá dii. 14.00 šihtton beaivvi, ja don vuolggát ruoktot ovdal dii. 14.00 šihtton beaivvi
  • Don galgat / oapmahaččat galget merket ja bassat du priváhta biktasiid
  • Don / du oapmahaččat buktibehtet dieđuid ja máhcahagaid mat leat áigeguovdilat du orrumii
  • Sisačáliheamis almmuhat gii lagamus oapmahaš lea, vejolaččat válddálaš/váldeguoddi
  • Dus lea alddát ovddasvástádus árvodávviriin ja biergasiin maid válddát mielde ossodahkii, ja dus lea alddát ovddasvástádus vejolaš massimiidda. Dát sáhttet leat čalbmeglásat, goanstabánit ja soljjut/silbbat. Dus lea alddát ovddasvástádus dáid dáhkidit. 

Maid don sáhtát vuordit mis

  • Bálvalussii gullá dikšu, sosiála aktivitehtat ja njeallje borrama beaivái
  • Don ja du oapmahaččat oažžubehtet dieđuid, rávvagiid ja bagadallama dárbbu mielde
  • Mis lea jávohisvuođageasku ja leat olmmošlaččat

Bálvalusa haddi

Bálvalus lea nuvttá