Bálvalusa ulbmil

Bálvalusa sáhttá juolludit olbmuide geain ráddjejuvvon áigodagas lea dárbu birrajándordikšui. Geavaheaddjis lea dalle dárbu sakka medisiinnalaš ja buohccedivššárfágalaš čuovvoleapmái, ii ge dárbbu sáhte gokčat ruovttudivššuin. Ulbmil lea dábáleamos máhccat ruoktot fas nu iešheanalaš go vejolaš.  

Oanehisáiggeorrumis čielggaduvvo orruma mihttu ovttas geavaheddjiin ja oapmahaččaiguin. 

Geat sáhttet oažžut oanehisáiggesaji?

• Olbmot geain ferte guorahallat bálvalusdárbbu/fuolahusdási 
• Olbmot geat dárbbašit litnudeaddji divššu eallima loahpas 
• Sii geat dárbbašit fágaidrasttildeaddji rehabiliterema, muhto eai sáhte bearráigeahččat dán ruovttus 
• Pasieanttat geat leat vuolgin láhkai ruoktot ja leat gárvásit guorahallojuvvon, muhto geat dárbbašit eanet divššu ovdal go sáhttet vuolgit ruoktot, vejolaččat sirdojuvvot eará orrunfálaldahkii 
• Olbmot geat orrot dahje leat Kárášjoga gielddas, ja geat dávdda, vahága ja/dahje doaibmahehttejumi geažil dárbbašit áigeráddjejuvvon dearvvašvuođaveahki maid ruovttuvuđot bálvalusat eai sáhte fállat. 

Maid mii vuordit dus

• Ahte don aktiivvalaččat leat mielde ráhkadeamen mihtuid orrumii. 
• Ahte don barggat dan ovdii ahte sáhtát hálddašit árgabeaivvi ruovttus buoremus lági mielde. 
• Sisačáliheamis almmuhat gii lagamus oapmahaš lea, vejolaččat válddálaš/váldeguoddi. 
• Don ieš fuolahat / du oapmahaččat fuolahit sáhtu oanehisáiggeorrumii. 
• Don galggat / oapmahaččat galget merket du priváhta biktasiid.   
• Dus lea alddát ovddasvástádus árvodávviriin ja biergasiin maid válddát mielde ossodahkii, ja dus lea alddát ovddasvástádus vejolaš massimiidda. Dát sáhttet leat čalbmeglásat, goanstabánit ja soljjut/silbbat. Dus lea alddát ovddasvástádus dáid dáhkidit. 
• Dus lea dáhttu geavahit teknihkalaš veahkkeneavvuid jus dasa leaš dárbu. 
• Don / du oapmahaččat buktibehtet dieđuid ja máhcahagaid mat leat áigeguovdilat du orrumii. 
• Ahte don oasttát / du oapmahaččat ostet dárbbašlaš golahusgálvvuid mat eai leat medisiinnalaš golahusgálvvut. 

Maid don sáhtát vuordit mis

• Mii vástidat áinnas du gažaldagaide. 
• Geavaheaddji ja oapmahaččat ožžot dieđuid, rávvagiid ja bagadallama dárbbu mielde.  
• Don oaččut dikšunplána orruma mihtu vuođul. Plána sáhttá rievdadit orruma áigge.
• Mii kártet du ruovttudili ja veahkehit heivehit dan ovdal go oanehisáiggeorrun loahpahuvvo. Ásahuvvo oktavuohta dárbbašlaš veahkkeapparáhtain ovdal go sirdojuvvot ruoktot.
• Bálvalussii gullá dikšu, medisiinnalaš dikšu, sosiála aktivitehtat ja njeallje borrama beaivái. 
• Bálvalus árvvoštallojuvvo individuálalaččat, ja don beasat leat mielde mearrideamen mo bálvalus galgá doaimmahuvvot.  
• Rievdadusat bálvalusas dahkkojit ovttas duinna ja fágalaš árvvoštallama vuođul, du sávaldagat galget váldot vuhtii.  
• Mis lea jávohisvuođageasku ja leat olmmošlaččat.  
• Fástadoaktáris lea ovddasvástádus medisiinnalaš dikšui.  

Bálvalusa haddi

Stáhta mearrida hatti jahkásaččat ja dat almmuhuvvo mearrádusas mii boahtá gielddas. Máksojuvvo gitta 60 beaivvi ovddas juohke kaleandarjagis. Orrun mii bistá guhkit go 60 beaivvi kaleandarjagis, čuovvu seamma máksomeriid go guhkesáiggeorrun.